Διδαχή τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου μας κ. Νικολάου(Κυριακή 23-03)

ΕΛΛΗΝΙΚΗ  ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ

ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ  ΦΘΙΩΤΙΔΟΣ

ΚΥΡΙΑΚΗ Γ΄ ΝΗΣΤΕΙΩΝ

Διδαχή τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου μας κ. Νικολάου

            «Σταυροῦ πρόκειται σήμερον ἑορτή χορός ἀγγέλων σκιρτάτω, σταυ­ροῦ θέα­τρον ἔρχεται δῆμος βροτῶν προσκυνείτω, σταυροῦ τό θεῖον ὑψοῦ­ται κράτος πλῆ­θος δαιμόνων φυγαδευέσθω». Μ΄ αὐτά τά λόγια, ἀγα­πη­τοί μου Χριστιανοί, ὁ Ἱερός Χρυσόστομος ἀρχίζει ἕνα ἐγκωμιαστικό του λόγο στήν ἑορτή τῆς προσκυ­νή­σεως τοῦ Τιμίου Σταυροῦ, τήν ὁποία σήμερα μέ δέος καί τιμή ἐπιτελεῖ ἡ Ἐκ­κλη­σία μας. Ὁ Τίμιος Σταυρός, τόν ὁποῖο λιτα­­νεύει καί προσκυνεῖ, εἶναι τό ἱε­ρό­τερο σύμβολό της, μέ τό ὁποῖο κατάρ­γησε τήν ἐξουσία τοῦ Ἅδη καί λύτρωσε τόν ἄνθρω­πο ἀπό τή δουλεία τοῦ διαβόλου. Μέ τόν Τίμιο Σταυρό συμφιλιω­θήκα­με μέ τό Θεό κι ἀπαλ­λα­γήκαμε ἀπό τό θάνατο καί τήν ἀπώλεια. Μέ τόν Τίμιο Σταυ­ρό λυθήκαμε ἀπό τά δεσμά τῆς καταδίκης καί «ὑ­ψώ­θημεν ἀπό γῆς πρός οὐ­ρά­νια. Μέ τόν Τίμιο Σταυρό ἐπι­στρέ­ψα­με στόν κεκλεισμένο Παράδεισο καί ἀπο­λαύ­­σα­με τήν ἐλευ­θε­ρία τῆς Βασιλείας τοῦ Θεοῦ. 

            Ἡ προσκύνηση τοῦ Τιμίου Σταυροῦ δέν τέθηκε συμπτωματικά στή σημε­ρι­νή τρίτη Κυριακή τῶν Νηστειῶν. Οἱ Ἅγιοι Πατέρες κατά τή διδα­σκα­λία τοῦ Τριω­δίου εἶχαν ὑπόψη τούς ἑξῆς λόγους:

1. Ἐπειδή στόν ἀγώνα τῆς νηστείας ὑποφέρουμε καί δοκιμαζό­μαστε ἀπό τόν πειρασμό τῆς ἀκηδίας, προτίθεται ὁ Τίμιος Σταυρός, γιά νά μᾶς ἐνισχύσει καί ἀναψύξει καί νά μᾶς ὑπενθυμίσει, ὅτι ὅπως ὁ Χριστός σταυρώθηκε κι ὕστερα δο­ξά­σθηκε, ἔτσι κι ἐμεῖς ἄν θέλουμε νά συνδο­ξα­στοῦμε, θά πρέπει νά ὑπομεί­νου­με τήν ἑκούσια σταύρωση τῶν παθῶν μας.

2. Ὅπως ἐκεῖνοι πού διανύουν μακρές καί τραχειές ὁδοιπορίες, ὅταν βροῦν ἕνα παχύσκιο δένδρο, κουρασμένοι καθώς εἶναι κάθο­νται καί ἀναπαύονται λίγο κι ὕστερα μέ ἀνανεωμένες δυνάμεις συνεχίζουν τό δρό­μο, ἔτσι μέσα στήν ἐπίπονη πορεία τῆς νηστείας φυτεύθηκε ὁ Τίμιος Σταυ­ρός  γιά νά μᾶς παρέχει ἄνεση καί ἀναψυχή καί ν΄ἀνα­νεώ­νει τίς δυνά­μεις μας στή συνέχιση τοῦ ἀγώνα τῆς νηστείας.

3. Ὅπως στήν ἄφιξη τοῦ νικητῆ βασιλιᾶ προπορεύονταν τά σκῆ­πτρα  κι ὕστερα ἀκολουθοῦσε κεῖνος χαίροντας γιά τή νίκη, ἔτσι κι ὁ Χρι­στός στέλνει πρῶτα τό σκῆπτρο, τό σύμβολο τῆς νίκης, γιά νά μᾶς προε­τοι­μάσει, ὥστε νά τόν ὑποδεχθοῦμε ἄξια καί νά συνευφραν­θοῦμε κατά τήν ἡμέρα τῆς Ἀναστάσεώς Του.

4. Ὅπως τήν πικρή Μερρᾶ γλύκανε ὁ Προφήτης Μωϋσῆς βαπτί­ζο­ντας τό ξύλο, ἔτσι κι ὁ Τίμιος Σταυρός στή μέση τῆς γεμάτης ἀπό ἱδρῶτες καί θυσίες Με­γά­λης Τεσσαρακοστῆς γλυκαίνει τίς πικρίες καί μᾶς παρη­γο­ρεῖ μέ τήν ὑπό­μνη­ση, ὅτι ὅπως ὁ ἑβραϊκός λαός ἀπό τήν ἔρημο ὁδη­γή­θη­κε στή γῆ Χανάν, ἔτσι κι ἐμεῖς ἀπό τήν πνευματική ἔρημο αὐτῆς τῆς ζωῆς θά ὁδηγηθοῦμε στή νοητή Ἱερου­σαλήμ διά τῆς Ἀναστάσεως.

5. Ἐπειδή τό δένδρο τοῦ Παραδείσου ἦταν φυτεμένο  «ἐν μέσῳ τῆς Ἐδέμ» στή μέση τῆς Τεσσαρακοστῆς ἔθεσαν οἱ ἅγιοι Πατέρες τό «Ξύλον τῆς ζωῆς» δηλ. τόν Τίμιο Σταυρό γιά νά μᾶς ὑπενθυμίζουν τή λαιμαργία τοῦ Ἀδάμ καί τήν ἀναί­ρε­σή της διά τοῦ Σταυροῦ χάρη στόν ὁποῖο δέν πεθαίνουμε πιά, ἀλλά παίρνουμε ζωή.

            Ὁ Σταυρός δέν εἶναι μόνο σύμβολο νίκης καί θριάμβου, ἀλλά ὁδύ­νης καί πόνου γιά κάθε πιστό. Ὁ Σταυρός τοῦ Χριστοῦ γίνεται στήν καρδιά τοῦ Χριστια­νοῦ τό σύνορο ἀνάμεσα στούς δύο κόσμους τῆς σάρκας καί τοῦ πνεύματος. Ἐ­μεῖς πού πιστεύουμε στόν τίμιο Σταυρό, πού τόν προ­σκυ­νοῦμε μέ πίστη, πού μέ καύχηση τόν φέρουμε στό στῆθος μας, πού δια­κηρύττουμε τή δύναμή του, πρέ­πει νά νωρίζουμε ὅτι «πιστεύω στόν Σταυ­ρό τοῦ Χριστοῦ» σημαίνει, εἶμαι ἀπο­φα­σισμένος νά πεθάνω καθη­με­ρι­νά κατά κόσμο καί νά ζῶ κατά Θεό, νά θυ­σιά­ζω τόν ἑαυτό μου γιά χάρη τοῦ Χριστοῦ, ν΄ ἀπαρνιέμαι ὅ,τι μέ ἀπομακρύνει ἀπό τό Θεό καί νά ἐπιδιώκω τή θανάτωση τοῦ ἐγώ, τῆς σάρκας καί τῶν ἐπιθυμιῶν μου. Ἄν δέν σταυρωθοῦμε, δέν θά ἐλευθερωθοῦμε.

            Ὁλόκληρη ἡ ζωή μας κυρίως ὅμως ἡ περίοδος τῶν πνευματι­κῶν ἀγώ­νων τῆς Ἁγίας καί Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς τήν ὁποία δια­νύου­με, ἔχει ἀνά­γκη ἀπό τήν δύναμη καί τήν εὐλογία τοῦ Τιμίου Σταυ­ροῦ. Ὁ ἀδύναμος ἄνθρωπος στήν πορεία τῆς ζωῆς του χρειά­ζε­ται μιά βακτηρία, πού θά τόν στερεώνει καί θά τόν συγκρα­τεῖ. Αὐτή ἡ βακτηρία εἶναι ὁ Σταυρός τοῦ Χριστοῦ.

            Εἶιναι γεγονός, ὅτι πολλές φορές ἀπομακρυνθήκαμε ἀπό τή θεο­λο­γία τοῦ Σταυροῦ. Τόν σημειώναμε στό μέτωπό μας, τόν φο­ρού­σα­με στό στῆ­θος μας, ἀλλά τόν εἴχαμε ἐξορήσει ἀπό τήν καρδιά μας. Τοῦτο συνέ­βαι­­νε ὅσες φορές φρο­νού­σαμε τά τοῦ κόσμου κι ὅσες φο­ρές ταυτί­ζα­με τή ζωή μας μέ τίς ἐπιθυμίες τῆς σάρ­κας. Σήμερα εἶναι καιρός ν΄ἀνανήψουμε. Νά ζητήσουμε ταπεινά συγχώρεση ἀπό τόν Ἑ­σταυ­ρωμένο καί νά τόν παρα­κα­λέ­σουμε σ΄ ὅσους ζητοῦν τήν προ­­στα­σία του νά στείλει τίς ἀντι­δό­σεις τῆς ἐγκράτειας, νά χαρίσει τούς καρπούς τῆς ἀφθαρσίας καί νά λάμ­ψει τίς ἀστραπές τῆς χάριτός του.

ΕΛΛΗΝΙΚΗ  ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ

ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ  ΦΘΙΩΤΙΔΟΣ

ΚΥΡΙΑΚΗ Γ΄ ΝΗΣΤΕΙΩΝ

Διδαχή τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου μας κ. Νικολάου

            Κατά τή σημερινή Κυριακή τῆς Σταυροπροσκυνήσεως, ἀγαπητοί μου Χριστιανοί, ὅπου ἡ Ἐκ­κλη­σία μᾶς ὑψώ­νει τόν Τίμιο Σταυρό, ὑπογραμμίζεται στό ἱερό Εὐαγγελι­κό ἀνάγνωσμα ἡ σημασία καί ἡ ἀξία τῆς ψυχῆς «ὑπέρ ἧς Χριστός ἀπέ­θα­νε», σέ ἀντι­δια­στο­λή ἀ­πό τόν κόσμο τοῦ ὁποίου ὁλόκληρη ἡ ἀξία δέν ἰσο­στα­θμίζει μία ψυχή. Γι΄ αὐτή λοι­­πόν τήν ἀτίμητη καί πολύτιμη ψυχή ἐπι­βάλ­λεται νά γίνει λόγος, ἀφοῦ σή­με­ρα οἱ ἄν­θρωποι ὄχι μόνο δέν τήν τιμοῦν, ἀλλά τήν ἀγνοοῦν καί τήν περι­φρο­νοῦν. Οἱ περισ­σό­τεροι ἄνθρω­ποι ἀγωνίζονται νά κερδίσουν τόν κόσμο, τή δόξα, τήν εὐτυχία, τά πλού­τη τοῦ φθαρτοῦ τούτου κόσμου. Δέν θέλουν νά κατα­νοή­σουν τό ἄστατο τοῦ κό­σμου τού­του. Ὅτι ἡ ζωή αὐτή τρέχει πιό γρήγορα ἀπό τά νε­ρά τοῦ ποτα­μοῦυ, ὅτι μαραίνεται πιό εὔκολα ἀπό τά ἄνθη τοῦ ἀγροῦ, ὅτι ἀφα­νί­ζεται ἡ χα­ρά καί ἡ δόξα της πιό γρήγορα ἀπό τίς ἀστραπές τοῦ οὐρανοῦ. Ἐνῶ ἡ ψυ­­χή μένει ἀθάνατη καί ὅτι οἱ δικοί της πνευ­μα­τι­κοί θησαυροί ἔχουν αἰώ­νια ἀ­ξία. Ἀλήθεια, ποῦ εἶναι οἱ ἄρχοντες τῶν λαῶν, οἱ τύ­ρα­νοι τῶν πό­λεων, οἱ πλού­σιοι τοῦ κόσμου πού κέρδισαν καί χάρηκαν τή δόξα καί τήν εν ὐτυ­χία τοῦ κόσμου; Τί κέρδισαν; Τί πῆραν μαζί τους στόν τάφο; Πέθαναν καί μαζί τους πέ­θανε καί ὁ κό­σμος. Ἔχασαν ὅμως τήν ψυχή τους καί μαζί μ΄ αὐτή τά ἔχασαν ὅλα, τόν οὐρα­νό, τόν παράδεισο, τήν αἰώνιο ζωή, τόν Θεό. Τί μᾶς ὠφελεῖ λοιπόν ἐάν κερ­δί­σου­­με τόν κόσμο πού τελειώνει μέ τή ζωή καί χάσουμε τήν ψυχή μας, πού εἶναι ἀθά­να­τη; 

            Ἀπό τήν ἀρχαιότητα ὁ ἄνθρωπος ἐκοπίασε νά ἐρευνήσει τά βάθη τῆς φύ­σεως καί νά κατανοήσει τί εἶναι ἡ ψυχή. Ὅλοι οἱ φιλόσοφοι ἀσχο­λή­θηκαν μέ τήν ψυ­χή καί ἔ­δω­σαν διάφορες ἑρμηνεῖες στήν ὕπαρξή της. Οἱ Πατέρες τῆς Ἐκ­κλη­σίας μας, βαθεῖς με­λετηταί τῆς Ἁγίας Γραφῆς, ἀλλά καί τῆς θύραθεν Γραμ­μα­τείας, μᾶς δίνουν τήν ὀρθή ἀπά­ντηση στό ἐρώτημά μας περί τῆς ψυχῆς.

            Ἡ ψυχή εἶναι ἡ πνοή τοῦ Θεοῦ τήν ὁποία ἐνεφύσησε στό πρόσωπο τοῦ ἀν­θρώ­που καθώς τόν ἔπλασε. «Καί ἐνεφύσησε εἰς τό πρόσωπον αὐτοῦ πνοήν ζωῆς καί ἐγέ­νε­το ὁ ἄνθρωπος εἰς ψυχήν ζῶσαν». Ὁ Θεός οὔτε πνεύ­μο­νες ἔχει, οὔτε στό­μα, οὔτε χείλη, γιά νά φυσήσει, ἀλλά ἐπειδή ὅταν ἔπλα­σε τό σῶμα εἶπε: «καί ἔπλα­σεν ὁ Θεός τόν ἄνθρωπον χοῦν λαβών ἀπό τῆς γῆς» γι΄ αὐτό γιά νά διδάξει ὅτι ἡ ψυχή δέν εἶναι χῶμα, ἀλλά ἄϋλη οὐ­σία, πῆρε τή λέξη «ἐνεφύσησε» γιά νά παραστήσει τή διαφορά σώματος καί πνεύματος. Τό σῶμα εἶναι σύνθετο καί δια­λύε­ται σ΄ ἐκεῖνα τά στοιχεῖα ἀπό τά ὁ­ποῖα καί ἔγινε, ἐνῶ ἡ ψυχή εἶναι ἁπλή καί οὐ­δέποτε διαλύεται. Τό σῶμα εἶναι ὑλικό, γήϊνο, ὁρατό, θνητό καί φθαρ­τό, ἐνῶ ἡ ψυ­χή εἶναι πνεῦ­­μα ἄϋλο, νοερό, ἀόρατο, ἀθάνα­το, ἄφθαρτο. Στήν ψυχή ἔδωσε ὁ Θεός τήν ἐξουσία καί ὅλες τίς δυνάμεις γιά νά κυ­βερ­νᾶ ὁλό­κλη­ρη τή γῆ. Ἡ ψυχή εἶναι αὐτή πού σκέπτεται, συλλογίζεται, προνοεῖ, σχε­διά­ζει, ἠθο­λο­γεῖ, ψυχο­λο­γεῖ, θεολογεῖ.

            Ἐάν ὁ Θεός ἔδωσε στήν ψυχή τήν ἐξουσία καί κυριότητα ὅλων τῶν πρα­γ­μά­­των τῆς γῆς, πολύ περισσότερο ἔδωκε σ΄ αὐτή τή δεσποτία τοῦ σώ­μα­τος μέσα στό ὁποῖο κατοικεῖ. Καί ἡ μέν ψυχή κατευθύνει καί καθοδηγεῖ τό σῶμα, ἀλλά καί τό σῶμα εἶναι ἐλεύθερο νά ὑπακούσει ἤ ὄχι στά κελεύ­σμα­τα τῆς ψυχῆς. Ὅ­ταν τό σῶ­μα ὑπακούει στήν ψυχή, τότε ὁ ἄνθρωπος εἶναι πράγματι ἄνθρωπος, εἰκόνα τοῦ Θεοῦ. Ὅταν ὅμως συμβαίνει τό ἀντί­θε­το, δηλ. ἡ ψυχή ὑπακούει στίς ἐντολές τῆς σάρκας, τότε ὁ ἄνθρω­πος χά­νει τήν ὡραιότητα καί γίνεται ζῶο ἄλογο. Ἡ ψυ­χή εἶναι ὁ κυβερνήτης τοῦ σώ­ματος. Ἡ ψυχή μᾶς κρούει τόν κώδωνα τοῦ κιν­δύ­νου ὅταν ἁμαρτά­νου­με, ἡ ψυχή μᾶς φέρ­νει τόν πόθο τῆς σωτηρίας, ἡ ψυχή μᾶς κά­νει νά ἀγα­πᾶμε, ἡ ψυχή μᾶς φέρνει πνευ­μα­τικά βιώματα, ἡ ψυχή μᾶς ἀνε­βά­ζει στό Θεό, ἡ ψυχή μᾶς ξεχωρίζει ἀπό τά ἄλλα ζῶα.

            Ὕστερα ἀπ΄ ὅλα αὐτά ἔρχεται τό συμπέρασμα. Νά, τό καθῆκον τοῦ ἀν­θρώ­­­που. Ἡ ἐπιμέλεια τῆς ψυχῆς. Ἡ ἐπικράτηση ἀρμονίας ψυχῆς καί σώ­­μα­τος. Ἡ ἀ­γω­γή τῆς ψυ­χῆς νά κυβερνᾶ καί νά κατευθύνει τό σῶμα καί ἡ ἐκπαίδευση τοῦ σώ­ματος νά ὑπα­κούει στά κελεύσματα τῆς ψυχῆς. Ἴσως μερι­κοί νά ἀπορ­ρί­πτουν τήν τακτική αὐτή. Δέν δέ­χονται καταπίεση στίς ἐπι­θυ­μίες τῆς σάρκας. Ἔ­χουν γιά σύνθημά τους: «φάγομεν πίω­μεν, αὔριον γάρ ἀποθνήσκο­μεν». Παρα­δο­μέ­νοι στίς ἡδονές τοῦ κόσμου, ἀπορροφη­μέ­­νοι ἀπό τίς μέριμνες τῆς ζωῆς δέν ἔχουν και­ρό νά φροντίσουν τήν ἀθάνατη ψυ­χή τους. Γι΄ αὐτούς ὑπάρχει μόνο ὁ κόσμος πού μαζί μ΄ αὐτόν τελειώνει κι ἡ ὕπαρξή τους στόν τάφο. Σήμερα παρά ποτέ μπο­ρεῖ νά χαρακτηρισθεῖ ἡ γενεά μας «μοιχαλίς καί ἁμαρ­τωλός» γιατί ἐγκα­τέ­λει­ψε τόν Θεό καί προ­σκυ­νεῖ τά εἴδωλα, ἀποστάτησε ἀπό τίς ἐντο­λές τοῦ Θεοῦ καί ἔγινε δούλη τῶν θελημάτων τοῦ διαβόλου.

Ἀγαπητοί μου Χριστιανοί.

Καθημερινά ἡ Ἐκκλησία μας δέεται γιά τή σω­τη­­ρία τῶν ψυχῶν μας. Ἐ­πι­­κα­λεῖται τήν Χάρη τοῦ ἁγίου Πνεύματος γιά τό φω­τι­σμό τῶν χρι­στια­νῶν, ὥστε νά ἀγωνίζονται ἀδιάκοπα γιά τή σωτηρία τῆς ψυχῆς των. Δέν πε­ρι­φρονεῖ τό σῶμα. Ἀ­­ναγνωρίζει, ὅτι εἶναι Ναός τοῦ ἁγίου Πνεύματος καί προ­­σπαθεῖ νά τόν δια­τη­ρεῖ καθαρό καί ἄμωμο. Προ­τρέπει τούς πι­στούς νά φρο­­ντίζουν τήν ψυχή τους «ἐπιμελεῖσθε δέ ψυχῆς πράγ­μα­τος ἀθα­νάτου». Ἡ ἀ­ξία της εἶναι ἀνυ­πο­λό­γι­στη. Γι΄ αὐτή σταυρώθηκε ὁ Χρι­στός. Αὐτή πά­­λι θά στα­θεῖ μπροστά στό φρικτό Βῆμα τῆς Δευτέρας Παρου­σίας νά δώσει λό­­γο γιά τά ἔρ­γα της.

Ἄς φυλάξουμε τήν ψυχή μας καθαρή ἀπό τίς ἡδονές τοῦ μάταιου τού­του κό­σμου καί ἄς ἔχουμε ὑπ΄ ὄψιν τήν μεγάλη ἀλήθεια πού ὑπογραμ­μί­ζει ὁ Ἀπό­στο­­λος Παῦλος: «ὁ σπείρων εἰς τήν σάρκα ἑαυτοῦ ἐκ τῆς σαρ­κός θερίσει φθοράν, ὁ δέ σπείρων εἰς τό πνεῦμα ἐκ τοῦ πνεύματος θερίσει ζωήν αἰώνιον».